Context
Microbiële reinigingsproducten (MBCP’s) vertegenwoordigen een opkomende generatie hygiëneoplossingen die prioriteit geven aan microbiome-vriendelijke reiniging boven conventionele desinfectie. Deze producten bevatten nuttige bacteriën, voornamelijk soorten uit het geslacht Bacillus, in de formules. In plaats van oppervlakken te steriliseren, zijn MBCP’s gericht op het bevorderen van evenwichtige microbiële ecosystemen en bieden ze duurzame reinheid zonder uitsluitend te vertrouwen op agressieve of kortwerkende chemicaliën. Bovendien is de langdurige activiteit van MBCP’s afhankelijk van de activiteit van probiotische enzymen die complexe organische stoffen, zoals vuil, succesvol afbreken.
Wat zijn probiotica?
Probiotica zijn levende micro-organismen die, wanneer ze in voldoende hoeveelheden worden toegepast, kunnen helpen het evenwicht van microbiële ecosystemen te behouden of te herstellen. Hoewel probiotica vooral bekend zijn in de context van de spijsvertering en de gezondheid van dieren, worden ze ook steeds vaker gebruikt in reinigingstechnologieën om een gezonder binnenmilieu te ondersteunen. In MBCP’s worden probiotica geïntroduceerd op oppervlakken waar ze de microbiële stabiliteit ondersteunen en bijdragen aan de voortdurende reinheid van oppervlakken door enzymproductie.
Van de probiotische micro-organismen worden Bacillus-soorten vooral gewaardeerd in uitwendige reinigingsproducten vanwege hun veerkracht en enzymatische activiteit.
Waarom Bacillus?
- Van nature veerkrachtige sporenvormende bacteriën die kunnen overleven in zware omgevingsomstandigheden
- Veilig geacht (QPS-status door EFSA; risicogroep 1)
- Vaak geïsoleerd uit omringende omgevingen, zoals grond en plantenmilieus
- In staat om een breed scala aan enzymen te produceren die bijdragen aan de afbraak van organisch materiaal
- Blijven langdurig aanwezig op oppervlakken dankzij de stabiliteit van de sporen, waardoor de werking van het oppervlak nog lang na het aanbrengen van het product behouden blijft.
Werkingsmechanismen van probiotica in MBCP’s:
- Kolonisatie en persistentie
Via MBCP’s ingebrachte bacillussporen hechten zich aan behandelde oppervlakken, integreren zich in de oppervlaktemicrobiota en ontkiemen tot actieve cellen in reactie op omgevingsvocht en/of de aanwezigheid van voedingsstoffen (vuil). Zodra ze metabolisch actief zijn, interageren ze met de omgeving en blijven ze na verloop van tijd bestaan. Als de omgevingsomstandigheden ongunstig zijn (geen vochtigheid, geen voedingsstoffen), kan Bacillus deze overleven door zijn natuurlijke vermogen om sporen te vormen. Deze sporen zullen blijven bestaan tot de nieuwe optimale omstandigheden zich ontwikkelen. - Enzymatische vuilafbraak
Na aanhechting en succesvolle kolonisatie scheiden geactiveerde Bacilluscellen extracellulaire enzymen af, zoals proteasen, lipasen, amylasen, enz. Deze enzymen breken complexe organische materialen, zoals voedseldeeltjes, vet en andere resten, af tot kleinere moleculen, die verder worden gebruikt als voedingsbron door Bacillus. Dit draagt bij aan de oppervlaktereinheid door het verwijderen van organisch materiaal op microschaal dat zich anders zou ophopen. - Microbieel evenwicht door ecologische integratie
Door beschikbare ecologische ruimte in te nemen en gedeelde organische voedingsstoffen te consumeren, helpen Bacillus-stammen microbiële gemeenschappen op behandelde oppervlakken te stabiliseren. Dit vermindert de microbiële vluchtigheid en bevordert een consistenter oppervlakte-ecosysteem, zonder directe selectieve druk of antimicrobiële activiteit uit te oefenen. - Geurbeheer via biochemische omzetting
De enzymatische afbraak van geurstoffen (bv. vetzuren, ammoniak, zwavelverbindingen) door Bacillus resulteert in minder vluchtige, niet-geurende bijproducten (bv. CO₂, water, organische zuren). In combinatie met de ecologische oppervlaktebalans draagt dit bij aan een langdurige geurbestrijding zonder maskerende middelen.
Geschreven door Sofija Andric, Hoofd Wetenschap bij Probiotic Group Luxembourg S.A.
